دو میلیون و ششصد هزار نفر بیکار داریم

«دو میلیون و ششصد هزار نفر بیکار داریم و در حال تلاش هستیم که تا پایان امسال، دو میلیون و پانصد هزار شغل جدید ایجاد کنیم». اینها را “عبدالرضا شیخ الاسلامی” وزیر کار دولت ایران، صبح همین امروز بیست و ششم آذر ماه، نزد خبرگزاری مهر تکرار می کند و بدین وسیله، این امیدواری را ایجاد می کند که تا همین چند ماه آینده، فقط “یکصد هزار نفر بیکار” در کشور ایران باقی خواهند ماند.

وزیر کار ایران که البته مجموعه تحت امرش، با نام کامل “وزات تعاون، کار و رفاه اجتماعی” نامیده می شود، در حالی این وعده را می دهد که بیش از ۹۳ روز به پایان سال جاری باقی نمانده و آمار نیز نشان می دهند که تا بدینجای سال خورشیدیِ سپری شده، کاری ویژه در اشتغالزایی صورت نگرفته و خبرش به اطلاع رسانده نشده است؛ آنگاه با حسابی سرانگشتی می توان دریافت که چنانچه قرار باشد دولت فعلی در طول این مدتِ باقیمانده تا پایان سال، بالغ بر دو میلیون و پانصد هزار شغل ایجاد کند، باید بتواند روزانه بیست و شش هزار و اندی شغل بیافریند و یک حساب دیگر نشان می دهد که در هر ساعت، در حدود یک هزار و صد شغل جدید در انتظار ایرانیان خواهد بود تا به آن مشغول شوند. شیخ الاسلامی می گوید: «در هر حال کار ایجاد ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار فرصت جدید شغلی کار بسیار بزرگی است و ما در دولت تمام تلاش خود را به کار گرفته ایم و امیدواری ما به تحقق این میزان شغل بالا است».

چنانچه وعده وزیر کار تحقق یابد، از میان بیکارانِ جاری، تنها یکصد هزار نفر از آنان خواهند بود که بدون آنکه شغلی یافته باشند، بیکار بر سفره سفره عید خواهند نشست و البته آمار یکصد هزار بیکار برای یک مملکت ۷۰ میلیونی اصلا رقم قابل توجهی نیست و آرزویی ست که در بسیاری از کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان نیز قابل یرآورده شدن نیست ولیکن دولت فعلی ایران در حال برآورده ساختن آن است.

وزیر کار، اندکی بعد، از افزایش سالیانه یک میلیون و دویست هزار نفر متقاضی جدید در بازار کار خبر می دهد و اگر رقم فوق را بر آن یکصد هزار بیفزاییم، باقی ماندن یک میلیون و سیصد هزار نفر بیکار در پایان سال هم رقمی است که در شرایط فعلی موفقیت بزرگی محسوب می شود و دلخواسته بسیاری از دولتهای مدرن جهان است.

به تازِگی، مرکز آمار ایران خبر داده که «نرخ “مشارک اقتصادی” در ایران کاهش یافته» و این مساله با وزیر کار نیز مطرح می شود و از وی سوال می شود که «در چنین شرایطی، چگونه می توان پذیرفت که دولت در حال اشتغالزایی و ایجاد فرصتهای جدید است؟» اما ایشان، این دو مساله را در تناقض با یکدیگر نمی داند و مدعی است که: «الزاما تغییر در نرخ مشارکت اقتصادی، نمی تواند به جابه جایی در بازار کار بیانجامد».
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در این زمینه مثالی را ذکر می کند و می گوید: «فرض کنید خانمی که تا دیروز جویای کار بود و یا کار می کرد، ازدواج می کند و تصمیم می گیرد که در خانه بماند و این افراد جزو افراد جویای کار محسوب نمی شوند و طبعا نرخ مشارکت کاهش می یابد ولی الزما یک پیام منفی برای کشور نیست».

وی بر نظر خود مبنی بر عدم ارتباط مشارکت اقتصادی و آمار بیکاری ابرام می ورزد و می گوید: «در شرایطی که کشور به دنبال کاهش نرخ بیکاری است و اولویت ما کاستن از تعداد بیکاران کشور است، پایین آمدن نرخ مشارکت اقتصادی با این معنایی که توضیح دادم خیلی برای ما نگران کننده نیست و اولویت کاهش نرخ بیکاری است».

اما “عباسعلی نورا” نماینده و عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس، در قبال حرفهای وزیر کار چنین واکنشی نشان می دهد: «ادعای عبد الرضا شیخ الاسلامی وزیر کار و اموراجتماعی درباره تک رقمی شدن نرخ بیکاری تا پایان سال جاری ادعایی بی اساس و شعارگونه است که جنبه عملیاتی ندارد».

وی چنین ادامه می دهد که: «دولت هیچ برنامه ای برای اشتغال زایی ندارد و وضع اشتغال کشور بسیار بحرانی است. دولت طی ۹ ماه گذشته هیچ برنامه جامع و اصولی برای کاهش نرخ بیکاری واشتغال زایی پایدار در کشور نداشته است بنابراین در ۳ ماه باقی مانده تا پایان سال نیز نمی تواند نرخ بیکاری را تک رقمی کند لذا این تنها شعاری محقق نشدنی است».

و اما از سویی دیگر، مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی کشور نیز به میدان می آید و با ارائه آماری از طرف سازمان متبوعه اش، گفته های وزیر را به چالش می گیرد؛ “رحمت الله حافظی” می گوید: «تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری را در سال گذشته ۱۸۳ هزار نفر بوده و این تعداد در سال جاری به ۱۹۵ هزار نفر افزایش یافته است, این نشان می دهد که تعداد کسانی که در این ایام شغل خود را از دست داده اند افزایش یافته و بیانگر افزایش میزان از دست رفتن فرصتهای شغلی است؛ نه افزایش میزان اشتغالزایی».

در شرایطی که علاوه بر نماینده مجلس و رئیس سازمان تامین اجتماعی که مخالف نظر وزیر کار هستند، اخبار و گزارشهای ورشکستگی ها و بیکاری ها و به نتیجه مطلوب نرسیدن مراکز عدیده تولیدی و صنعتی و بازرگانی عمومی و خصوصی و غیره نیز حکایت از اوضاع نابسامان کار و کاریابی در ایران دارند؛ “شیخ الاسلامی” وزیر کار همچنان اصرار می ورزد که: «احتمال تحقق برنامه دولت در زمینه ایجاد دو میلیون و پانصد هزار شغل تا پایان سال جاری بالا است».

و از آن سو، “عباسعلی نورا” نماینده مجلس می گوید که: «در سایر کشورها شرایط بر این منوال است که در صورت محقق نشدن وعده وزرا مجلس با وزیرخاطی به طور جدی و صریح برخورد می‌کنند؛ شایسته است مجلس شورای اسلامی نیز با وزرایی که صرفا جهت تبلیغات وعده هایی را مطرح می کنند برخوردی جدی کند تا آنها دیگربه خود اجازه ندهند باوعده های پوچ احساسات مردم را به بازی بگیرند».